Hij is het symbool geworden voor wat er mis is gegaan de afgelopen jaren bij het bestuur van woningcorporaties. Voormalig topman Erik Staal van Vestia moet zich donderdagmiddag verantwoorden voor een Parlementaire Enquêtecommissie.

De meest besproken man van corporatieland, voormalig directeur-bestuurder van Vestia Erik Staal, wordt donderdagmiddag gehoord door de Parlementaire Enquêtecommissie Woningcorporaties.

Erik Staal: riant pensioen na instorting Vestia

Staal trad af wegens kolossale tegenvallers na de aanschaf van risicovolle beleggingsproducten (derivaten). Die kostten Vestia bijna twee miljard euro en deden de woningcorporatie op de rand van de afgrond belandden.

Staal stapte op met een zeer riante vertrekregeling die breed werd veroordeeld. Afgelopen najaar daagden de nieuwe commissarissen van Vestia Staal voor de rechter in verband met de pensioenuitkering van 3,5 miljoen euro die euro die hij bij zijn ontslag meekreeg.

De voormalig Vestia-directeur erkende dat 3,5 miljoen een hoop geld is: “Misschien is het maatschappelijk gezien veel, maar destijds gold een andere context”, zo tekende het Financieele Dagblad op.

Staal was de bestbetaalde woningcorporatiebestuurder van Nederland, maar hij zei nooit zelf om alle loonsverhogingen te hebben gevraagd. Vanaf 1998 steeg Staals salaris wel tot ongekende hoogten. In 2005 stond de teller op zo'n 450 duizend euro  per jaar.

Naar eigen zeggen had Staal zijn toenmalige commissarissen erop gewezen dat hij na die salarisstijgingen onvoldoende pensioen had opgebouwd om op 70 procent van zijn eindsalaris uit te komen.

Staal kreeg overigens nog meer kritiek over zich heen, toen bleek dat hij een fraaie villa voor zichzelf aan het bouwen was op Bonaire.

Het nieuwe bestuur van Vestia heeft Staal aansprakelijk gesteld voor de schade van 1,9 miljard euro die is ontstaan bij de ongelukkige rentespeculatie van de woningcorporatie. Hierbij was overigens een belangrijke rol weggelegd voor de voormalige kasbeheerder van Vestia, Marcel de V.

Onderzoek naar Vestia

De corporatie, de grootste van het land, balanceerde enige tijd op de rand van de afgrond door genoemde financiële problemen, die de belangrijkste aanleiding werden voor de parlementaire enquête. Het Openbaar Ministerie begon ook nog een strafrechtelijk onderzoek naar fraude bij het bedrijf.

Staal  kreeg nooit tegenspraak. ,,Als hij zei dat het rood was, was het rood'', schetste Gerard Erents, voormalig interim-bestuurder bij de corporatie, de sfeer in het bedrijf. Erents verscheen donderdagochtend als getuige voor enquêtecommissie.

Na kolossale tegenvallers die optraden als gevolg van de aanschaf van risicovolle beleggingsproducten (derivaten) was de situatie in 2012 zo beroerd, dat het salaris van de medewerkers maar met moeite kon worden opgebracht. Er was zelfs bijna geen papier meer was voor de printers, vertelde Erents. Een leverancier eiste contante betaling omdat hij het allemaal niet meer vertrouwde.

Staal almachtig bij Vestia

Als voormalig directeur-bestuurder droeg Staal zelf mensen voor als lid van de raad van commissarissen. Die moesten vervolgens toezicht houden op zijn woningbedrijf,  vertelde oud-voorzitter van die raad Jeroen Lugte woensdag voor enquêtecommissie.

Zelf was Lugte een studievriendje van Staal en hij vermoedt dat de anderen weliswaar uit Staals 'netwerk' kwamen, maar ook de juiste kennis hadden.

Lugte denkt verder dat hij ondanks de vriendschap voldoende kritisch kon zijn. Dat blijkt volgens hem ook wel uit het feit dat de raad de autovergoeding van Staal eens heeft beperkt en ook uit het gegeven dat Staal op een bepaald moment geen salarisverhoging meer kreeg. Toch ,,mocht hij er niet op achteruit gaan.''

Lugte vond het salaris toen allemaal geen probleem, maar snapt de latere publieke verontwaardiging wel, zegt hij nu.

Commissarissen hadden geen overzicht

Hoewel Lugte destijds de indruk had dat de raad volledig op de hoogte werd gehouden, was dat niet zo. Brieven van banken die alarm sloegen over de financiële avonturen van Vestia, kreeg de raad niet onder ogen. Volgens Lugte heeft de raad 'emotioneel gefaald', maar rationeel niet, omdat ze een en ander niet kon voorzien. ,,Je moet wel signalen hebben.''

Lugte had een raadsman meegenomen naar de commissie. De vroegere commissaris vertelde dat hij zijn archieven weliswaar in een versnipperaar had gegooid, maar dat had niets met de zorgen door Vestia te maken. Hij ruimde gewoon zijn huis op toen de kinderen de deur uit waren. Na overleg met de raadsman had hij dingen die hij dubbel had in de versnipperaar gegooid.

bron: ANP/Z24

Lees ook

Aanpakken hoogmoedige bestuurders woningcorporaties lukt vaak niet

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl